Nurettin Topçu'nun Dergah yayınlarından çıkan Türkiye'nin Maarif Davası kitabını eğitimci olsun olmasın çocuk yetiştirme potansiyeli olan herkesin okuması gerektiğini düşünüyorum. Türkiye'de kangren hale gelmiş eğitim sistemindeki çıkmazlara çözüm mahiyetinde bir kitap. Yazarın 1940-70 yılları arasında kaleme aldığı yazılar da gösteriyor ki; hala debelenmekte olduğumuz sorunumuz aslında kökleri derinde olan bir problemdir ve bu yüzden yıllar öncesinde yazılmış yazılar hala bize hitap edebilecek güçtedir.
"Millet ruhu ile bağları kopartılan bugünkü okul, millete insan yetiştirme için değil fabrikaya usta yetiştirmek için çalışıyor. Ruhsuz, idealsiz, inançsız bir öğretim gençliğe karakter yerine hüner verecek ve insanı elbette aşağı canlıların hizasına indirecektir."
"Üç asır önce içtihad kapısını kapayan ellerin tüyler ürpertici taassupla çürüttükleri İslâm düşüncesine Aristo'nun mantığını ve kıyas metodunu tatbik etmeleri maarifimizi ruhtan ve realiteden, daha doğrusu insandan ayırdı. Kurtuluş yolunu arayanlar geçen asrın sonlarından başlayarak kısa aralıklarla hamleler yapıp Batı kültür ve maarifine sığındılar. Yeniler, bunaltıcı karanlıktan sıyrılmanın çaresini her şeyden önce kendi varlığımızdan sıyrılıp uzaklaşmada aradılar."
"Bin yıllık şan ve şeref olaylarıyla dolu tarih sahibi bir milletin bu kadar kısa zamanda bütün geleneklerinden ve kendi özel yapısından soyunup sıyrılması dikkatle üzerinde durulmaya değer bir olaydır."
"Harf inkılabı yüzlerce yıllık milli kültürle bağları koparmıştır. Bugün edebiyatımızı hakkı ile bilen birini bulmak veya böyle birinin yetişmesini beklemek hayâl oluyor."
"Batılı kelimelerin hücumu ile renk renk maskeyle örtülmüş yüze benzetilen dilimiz korkarım ki bu gidişle bir gün Türk'ün ruhu ve Türk dilinin esasları ile anlaşılması imkansız hale gelecek ve sonunda Türk dili diye bir millet dilinin varlığı tanınmayacaktır."
"Bugünkü maarif fen ve teknik maariftir. Esasen asrın başından bu yana ilk, orta, yüksek öğretimde ahlâkî kültür gerilemekte, onun yeri fen ve teknik kültürü ile doldurmak istenmektedir."
"Esasen ruha çevrilmeyen bayağı neşriyatın çokluğu ve serbestliği, gençlerin ilgisini çekerek ciddi ve ilmi eserleri okuma imkanlarını bugün pek azaltmıştır."
"Önce metafiziğin Allah bahsi lise programlarından çıkarıldı, sonra Allah'a götürüyor diye ruh bahsi de atıldı. Daha sonra varlık üzerine düşündürdüğü için bütün metafizik bahisleri lise felsefe programlarından çıkarıldı. İnsanı tanıtan ahlâk bahsi ise felsefe programlarının ufak bir köşesine sıkıştırıldı."
Nurettin Topçu - Türkiye'nin Maarif Davası